Barwniki, przciwutleniacze (znane także jako konserwanty) i różne polepszacze smaku są powszechnym dodatkiem do jedzenia. Powodują one, że żwyność się nie psuje, ma intensywniejszy smak, lub nieosiągalny w naturze kolor. Część jest neutralna dla organizmu, ale wiele spośród nich budzi kontrowersje swoim niezupełnie zbadanym działaniem. W tym artykule wskazujemy na takie składniki, których z pewnością należy się wystrzegać.
1. BHA – Butylowany hydroksyanizol
Ten konserwant używany jest w żywności zawierającej oleje roślinne, a także w kosmetykach. Badania nad BHA wykazały, że wywołuje on raka przedżołądka u myszy i szczurów. Dlaczego więc BHA nie zostało jeszcze zakazane? Dlatego, że nie człowiek nie posiada takiego organu. W każdym razie, badania wskazują, że może być on czynnikiem rakotwórczym, dlatego należy go wyeliminować z diety.
2. Parabeny
Te sztuczne konserwanty skutecznie powstrzymują pleśń i grzyb, zapobiegają psuciu się żywności i kosmetyków. Badania opisane w amerykańskim periodyku Food Chemical Toxicology wskazały, że burzą one równowagę hormonalną. Organizmy szczurów którym codziennie podawano parabeny produkowały mniej plemników oraz testosteronu.
4. Tłuszcze trans
Tłuszcze te, nazywane są też tłuszczami częściowo utwardzanymi, występują w małych ilościach w mleku i nabiale, a w dużych ilościach w margarynie i w maśle roślinnym. Podwyższają one zły cholesterol i są jedną z głównych przyczyn miażdżycy i nadciśnienia. Uważa się także, że tłuszcze trans mają działanie rakotwórcze. Tłuszcze częściowo utwardzane stosowane są w słodyczach i innych wysoko przetworzonych produktach, w tym w daniach gotowych do podgrzania w mikrofalówce. Te bardzo niebezpieczne dla zdrowia składniki możemy zniwelować jedząc… inne tłuszcze – zdrowe tłuszcze omega-3 i omega-6, obecne w rybach morskich i w naturalnych olejach roślinnych.
4. Azotyn sodu (E250)
Azotyny sodu są konserwantami opóźniającymi wytwarzanie bakterii jadu kiełbasianego i pozwalają na zachowanie mięsu różowego koloru. Niestety, po spożyciu, łączą się z obecnymi w mięscie aminokwasami i tworzą nitrozoaminy, mające działanie rakotwórcze. Działanie nitrozoamin nie jest dobrze zbadane, ze względu na niski poziom ich wchłaniania przez człowieka, ale w przypadku zwierząt, stwierdzono działanie rakotwórcze. Działanie azotynów jest osłabiane przez spożycie witaminy C, dlatego spożywają mięso, zawsze należy wzbogacać je o zdrową dawkę warzyw lub owoców.
5. Barwnik – karmel
Powszechnie używany w barwieniu coli, która dzięki karmelowi zyskuje brązowy kolor. Ten barwnik byłby bezpieczny, gdyby uzyskiwano go tradycyjną metodą – podgrzewając cukier. Niestety, w przemyśle żywnościowym karmel uzyskuje się traktując cukier amoniakiem, który ma działanie rakotwórcze. Napoje gazowane z cukrem jak Coca-Cola i Pepsi Cola są smaczne, ale definitywnie nie są zdrowe i w bardzo dużym stopniu przyczyniają się do otyłości, dlatego jest to bardzo dobry powód aby je ograniczyć.
6. Hydrolizowane białko roślinne
Ten wzmacniacz smaku stosuje się na przykład w zupkach instant oraz przyprawach do potraw takich jak Vegeta, Kucharek, Podravka i po spożyciu łączy się z sodem w organiźmie, wytwarzając glutaminian sodu (E621). Przypisuje się mu działanie uboczne, takie jak wzrost ciśnienia, bóle głowy i osłabienie. Przypisuje się mu też działanie rakotwórcze.
